Ο Ευρωπαϊκός Κτιριακός Τομέας ευθύνεται για την κατανάλωση του 40% της συνολικής τελικής ενέργειας στην Ευρωπαϊκή Ένωση και για το 36% των εκπομπών του διοξειδίου του άνθρακα.
Επιπλέον το 35% από τα κτίρια της Ε.Ε. είναι παλαιότερα των 50 ετών και το 75% από αυτά κρίνονται μη ενεργειακά αποδοτικά.
Σύμφωνα με το ενεργειακό ισοζύγιο του 2017, η ενεργειακή κατανάλωση που σχετίζεται με τα κτίρια στην Ελλάδα, αντιστοιχεί στο 42% της συνολικής τελικής κατανάλωσης ενέργειας στη χώρα, ενώ οι κατοικίες αποτελούν έναν από τους πλέον σημαντικούς καταναλωτές ενέργειας στη χώρα, αντιπροσωπεύοντας το 79% του κτιριακού αποθέματός της.
Το 83% των κτιρίων που έχουν κατασκευαστεί πριν το 1980 έχουν πολύ μικρή ενεργειακή αποδοτικότητα, με τα πιο ενεργοβόρα κτίρια κατοικιών να είναι οι μονοκατοικίες.
Το ελληνικό κτηριακό απόθεμα κατοικιών παρουσιάζει ιδιαίτερα μεγάλο δυναμικό εξοικονόμησης ενέργειας.
Παρότι τα νοικοκυριά στην Ελλάδα παρουσιάζουν χαμηλή ενεργειακή κατανάλωση συγκριτικά με τις άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης (έκτη θέση), όταν αυτή η ενεργειακή κατανάλωση συγκρίνεται με τις κλιματικές συνθήκες των υπόλοιπων χωρών, η Ελλάδα πέφτει στην 17η θέση της αντίστοιχης ενεργειακής κατάταξης.
Έτσι είναι σαφές ότι η αναγκαιότητα ανακαίνισης του κτιριακού τομέα στην Ελλάδα είναι αναμφισβήτητη, καθώς έτσι επιτυγχάνονται ταυτόχρονα σημαντικά ποσοστά εξοικονόμησης ενέργειας, εξοικονόμησης κόστους για τους πολίτες, βελτίωση των καθημερινών συνθηκών διαβίωσης, καθώς και της ασφάλειας και της υγείας των πολιτών κατά τη χρήση των κτιρίων αυτών.
Σε ότι αφορά τα νοικοκυριά, το Εθνικό Σχέδιο για την ενέργεια και το κλίμα, προβλέπει την ανακαίνιση τουλάχιστον 600.000 κατοικιών έως το 2030, που σημαίνει ανακαίνιση τουλάχιστον 60.000 κατά μέσο όρο το χρόνο, για μια δεκαετία.
Η επίτευξη του συγκεκριμένου στόχου συμβάλλει σημαντικά στη ριζική αναβάθμιση του γηρασμένου κτιριακού αποθέματος της χώρας, δίνοντας ταυτόχρονα ώθηση στον κατασκευαστικό τομέα, ο οποίος παρουσίασε ύφεση τα τελευταία δέκα χρόνια.
Με τα προγράμματα Εξοικονομώ Κατ Οίκον Ι και ΙΙ, υλοποιήθηκαν ενεργειακές παρεμβάσεις σε περίπου 130.000 κτιριακές μονάδες και κατοικίες.
Το νέο πρόγραμμα “Εξοικονομώ – Αυτονομώ” προσαρμόζεται σε νέες συνθήκες που διαμορφώνονται από τη πανδημία του Covid – 19 και ακολουθεί τις επιταγές των καιρών: κλιματική αλλαγή, ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, ψηφιοποίηση.
Ενδεικτικά μέτρα είναι: η ειδική προσαύξηση 10% που εφαρμόζεται σε όλες τις επιδοτήσεις, λόγω των επιπτώσεων της πανδημίας του Covid στην οικονομία και τα νοικοκυριά, καθώς και η επιπλέον επιδότηση 10% που εφαρμόζεται σε λιγνιτικές περιοχές, ως ρήτρα δίκαιης μετάβασης.
Επίσης, ακολουθώντας τις βασικές αρχές εξοικονόμησης ενέργειας, που επιβάλλουν πρώτα τη μείωση της ενεργειακής κατανάλωσης των κτιρίων και στη συνέχεια την παραγωγή της ηλεκτρικής ενέργειας, η εγκατάσταση νέου φωτοβολταϊκού σταθμού αυτοπαραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας είναι επιλέξιμη μόνο όταν τα κτίρια επιτυγχάνουν, με τις παρεμβάσεις εξοικονόμησης ενέργειας, την αναβάθμισή τους σε κατηγορία τουλάχιστον B+.
Τέλος, επιδοτείται η εγκατάσταση έξυπνων συστημάτων διαχείρισης (smart home), τα οποία συμβάλλουν στην εξοικονόμηση ενέργειας, καθώς και τα συστήματα ηλεκτρικών συσσωρευτών (μπαταρίες), όταν συνδυάζονται με φωτοβολταϊκά συστήματα.
Το νέο “Εξοικονομώ – Αυτονομώ” λοιπόν, αποσκοπεί στη μεγιστοποίηση των ωφελειών για τους πολίτες μέσω τόσο της αύξησης του αριθμού των πολιτών που μπορεί να ενταχθεί σε αυτό, όσο και στην απλοποίηση των διαδικασιών.
